زخم پای دیابتی یکی از پرهزینه‌ترین و در عین حال قابل‌درمان‌ترین عوارض دیابت است، به‌شرط آنکه در مراحل اولیه شناسایی و با روش‌های نوین درمان شود. امروزه با ترکیب اوزونتراپی، پانسمان نقره‌ای، پماد عسل دارویی و تغذیه هدفمند، میتوان روند ترمیم را چند برابر تسریع کرد و خطر قطع عضو را به حداقل رساند. مراقبت روزانه از پاها، کنترل دقیق قند خون و استفاده از کفش طبی، از اصول حیاتی پیشگیری به‌شمار می‌آیند. تیم تخصصی ما با ارائه خدمات ما شامل ارزیابی داپلر، دبریدمان استریل، اوزونتراپی و پانسمان خانگی، تلاش میکند تا بیماران به زندگی عادی و بدون زخم بازگردند. آگاهی، پیگیری و اعتماد به درمان علمی، رمز دستیابی به درمان قطعی و ماندگار زخم پای دیابتی است.
ویژه : درمان تضمینی واریس
علل زخم پای دیابتی
زخم پای دیابتی یکی از پیچیده‌ترین عوارض قند خون کنترل‌نشده است که در اثر ترکیب چند عامل پدید می‌آید؛ از جمله آسیب عصبی، اختلال در خون‌رسانی و کاهش ایمنی پوست. وقتی قند خون بالا می‌ماند، رگ‌های ظریف پا دچار تنگی و شکنندگی می‌شوند و اکسیژن کافی به پوست نمی‌رسد. در همین حال، اعصاب حسی نیز صدمه می بینند و فرد احساس درد یا سوزش را از دست می‌دهد. این دو عامل باعث میشود یک خراش کوچک، بدون آنکه بیمار متوجه شود، تبدیل به زخمی مزمن گردد. در نهایت، عفونت باکتریایی و کندی ترمیم بافت می‌تواند وضع را وخیم کند و گاه حتی منجر به قطع عضو شود. شناخت این چرخه آسیب، نخستین گام در درمان قطعی این عارضه است.
نقش قند خون دردیر خوب شدن
قند خون بالا نه‌تنها عملکرد عروق و اعصاب را مختل میکند، بلکه به‌طور مستقیم فرآیند بازسازی سلولی را کند می‌سازد. وقتی گلوکز بیش از حد در خون وجود دارد، مولکولهای گلیکوزیله موسوم به AGE در بافت جمع می‌شوند و خاصیت کشسانی و تغذیه‌ای پوست را از بین می‌برند. در چنین شرایطی سلولهای ترمیمکننده و گلبولهای سفید توانایی خود را برای مقابله با عفونت از دست میدهند. تحقیقات نشان داده است که در بیماران دیابتی کنترل‌نشده، زمان ترمیم زخم تا سه برابر طولانی‌تر است. همچنین نوسان‌های شدید قند، تعادل نمک و اکسیژن را در محل زخم بر هم می‌زند. بنابراین هیچ درمان موثری بدون تنظیم دقیق قند خون نمی‌تواند به نتیجه برسد.
انواع زخم دیابتی
زخمهای دیابتی دو ماهیت متفاوت دارند: نوع عصبی و نوع ناشی از اختلال خون‌رسانی. در زخم عصبی، اصلی‌ترین مشکل از دست رفتن حس و بی‌توجهی بیمار به آسیب‌های کوچک است؛ این زخم‌ها معمولاً در کف پا و بین انگشتان ایجاد می‌شوند. در مقابل، زخمهای ناشی از ضعف جریان خون بیشتر در لبه انگشتان یا پاشنه دیده می‌شوند و سطحی خشک با رنگ تیره دارند. تشخیص این دو نوع اهمیت حیاتی دارد، زیرا روش درمان آن‌ها متفاوت است: در مورد اول باید بهبود فشار و مراقبت فیزیکی پا در اولویت باشد، در حالی که در نوع دوم، باز کردن مسیر خون‌رسانی با روش‌هایی مانند اوزونتراپی یا وازوتراپی ضروری است. پزشک با معاینه دقیق و بررسی نبض‌های محیطی می‌تواند مسیر درمان درست را تعیین کند.
ویژه : خدمات آنژیوگرافی عروق پا
بررسی تعرفه کلینیک ها
در سال ۱۴۰۴، درمان زخم پای دیابتی در کلینیک تخصصی دکتر فرشید مهر با بهره‌گیری از روش‌های نوین و تجهیزات پیشرفته انجام میشود. این مرکز با ترکیب اوزونتراپی، پانسمان‌های تخصصی نقره‌ای و کنترل عفونت موضعی، روند ترمیم بافت را به شکل چشمگیری تسریع کرده است. تعرفه هر جلسه اوزونتراپی در این کلینیک حدود ۷۰۰ هزار تومان برآورد میشود و در موارد پیچیده‌تر، خدمات تکمیلی نظیر بازدید پرستار یا پانسمان‌های ترمیمی خانگی تا سقف ۲ میلیون تومان قابل اجراست. بهره‌گیری از تیم درمانی مجرب و تجهیزات استریل پیشرفته باعث شده کلینیک دکتر فرشید مهر از مراکز شاخص در درمان پای دیابتی در تهران به‌شمار آید.
💠 جدول قیمت ها
| نوع روش درمان | توضیح کاربردی کوتاه | میانگین هزینه هر جلسه (تومان) | شهر / کلینیک نمونه |
|---|---|---|---|
| کلینیک تخصصی دکتر فرشید مهر | مرکز جامع درمان زخم دیابتی با رویکرد ترمیم بیولوژیک | 600،000 | تهران |
| اوزونتراپی زخم دیابتی | ضدعفونی عمیق و افزایش جریان خون | 700,000 | شیراز |
| پلاسماتراپی موضعی | تحریک پوست با انرژی پلاسمایی برای ترمیم سریع‌تر | 100,000 | اصفهان |
| پانسمان نوین نقره‌ای / فوم سیلیکونی | حفظ رطوبت و کاهش التهاب زخم | 300,000 | تهران |
| درمان خانگی (بازدید پرستار متخصص) | تعویض پانسمان در منزل و نظارت بر کنترل قند خون | 950,000 – 2,000,000 | مشهد |
ویژه : اسکلروتراپی درمان عروق واریسی
💠 مراحل درمان قطعی زخم پای دیابتی
درمان زخم پای دیابتی مسیری چندمرحله‌ای و دقیق است که از ارزیابی عمق و عفونت زخم با دستگاه داپلر آغاز میشود. پس از تشخیص، با دبریدمان تخصصی بافت‌های مرده برداشته و زمینه دریافت اکسیژن فراهم می‌گردد. در ادامه، اکسیژن‌تراپی و اوزونتراپی با دوز کنترل‌شده باعث افزایش جریان خون و تحریک ترمیم بافت میشود. سپس با پانسمان‌های نوین نقره‌ای یا سیلیکونی و مراقبت روزانه خانگی، محیط زخم استریل و مرطوب نگه داشته میشود. تغذیه غنی از پروتئین و کنترل دقیق قند خون نیز روند ترمیم را تسریع میکند. در نهایت، پیگیری منظم پزشکی مانع از عود و عفونت مجدد زخم خواهد شد.
مرحله ۱ – ارزیابی اولیه و آماده‌سازی
پیش از هر درمان، پزشک باید عمق، وسعت و سطح عفونت زخم را بررسی کند. بررسی جریان خون با دستگاه داپلر انجام میشود تا مطمئن شویم اکسیژن کافی به پا می‌رسد. اگر نشانه‌ای از عفونت وجود داشته باشد، نمونه‌برداری میکروبی انجام میشود. بعد از ارزیابی، یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده برای هر بیمار تنظیم میشود که شامل زمان‌بندی دبریدمان، نوع پانسمان و روش‌های بازسازی است.
مرحله ۲ – پاکسازی تخصصی (دبریدمان)
1.دست‌ها و ابزار را استریل کنید، دستکش استریل بپوشید.
2.ناحیه را با سرم نمکی ولرم شست‌وشو دهید تا ترشحات سطحی پاک شود.
3.بافت‌های مرده (به رنگ قهوه‌ای یا سیاه) را با تیغ جراحی ظریف یا قیچی‌های مخصوص بردارید.
4.در زخم‌هایی که بیمار تحمل جراحی ندارد، از آنزیم‌تراپی یا ماگوت‌تراپی (لارو درمانی) بهره ببرید.
5.پس از دبریدمان، با محلول آنتی‌سپتیک ملایم محیط را پاک کرده و پانسمان مرطوب بگذارید.
💡 هدف: آزادسازی سطح زخم برای انتقال اکسیژن و تحریک رشد بافت تازه.
مرحله ۳ – تحریک ترمیم با اکسیژن و اوزون
1.بیمار را در محفظه اکسیژن پرفشار قرار دهید (۲‑۳ بار در روز به مدت ۶۰ تا ۹۰ دقیقه).
2.در روش اوزونتراپی، از گاز اوزون طبی با دوز کنترل‌شده (۲۰–۴۰ µg/ml) برای ضدعفونی و افزایش گردش خون موضعی استفاده میشود.
3.در موارد عمیق، تزریق‌های موضعی اوزون یا استفاده از اگزوزوم سلول بنیادی زیر نظر پزشک مجاز است.
4.پس از جلسه درمان، زخم باید با پانسمان استریل پوشانده شود تا اکسیژن در بافت حفظ گردد.
💡 ویژگی روش: کاهش التهاب، تحریک فیبروبلاست و ترمیم سریع‌تر در بیماران مقاوم به درمان سنتی.
مرحله ۴ – پانسمان نوین و مراقبت خانگی
1.از پانسمان‌های فوم سیلیکونی، نقره‌ای یا هیدروکلویید برای حفظ رطوبت استفاده کنید.
2.هر ۲۴–۴۸ ساعت پانسمان را با دستکش تعویض و محیط را با سرم شست‌وشو دهید.
3.بیمار نباید روی پای مبتلا بایستد یا فشار آورد. در صورت نیاز از عصا یا کفش دیابتی مخصوص استفاده شود.
4.هر روز از زخم عکس بگیرید و به پزشک ارسال کنید تا روند ترمیم پایش شود.
5.در محیط خانه از کف‌پوش نرم و تهویه کافی بهره ببرید تا ریسک عفونت کاهش یابد.
مرحله ۵ – پشتیبانی درونی بدن
1.رژیم غذایی غنی از پروتئین، ویتامین C، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا ۳ داشته باشید.
2.قند خون را روزانه چک و در محدوده هدف پزشک نگه دارید.
3.آب کافی بنوشید و از سیگار و الکل اجتناب کنید.
4.خواب کافی و آرامش ذهنی، سرعت ترمیم را چند برابر میکند.
مرحله ۶ – پیگیری و ارزیابی نهایی
هر ۷ تا ۱۰ روز، وضعیت زخم باید در کلینیک بررسی شود. اگر نشانه‌ای از التهاب، بوی بد یا افزایش ترشحات دیده شود، نمونه عفونت ارسال و درمان آنتی‌بیوتیکی لازم شروع میشود. پس از ترمیم کامل، آموزش‌های پیشگیرانه شامل کنترل قند، کفش مناسب و ویزیت ماهیانه ارائه می‌گردد تا زخم عود نکند.
ویژه : خدمات آنژیوپلاستی
درمان های سنتی زخم دیابتی
ترکیبات طبیعی در درمان زخم پای دیابتی نقشی حیاتی دارند، به‌ویژه زمانی که در کنار درمان‌های تخصصی به‌کار گرفته شوند. ترکیب عسل‌های دارویی و عصارههای گیاهی می‌تواند هم‌زمان با مهار عفونت، روند بازسازی پوست را شتاب دهد. پماد عسل کیمیا نمونه‌ای بالینی از این رویکرد است که با تأیید وزارت بهداشت در ایران تولید میشود و در مطالعات میدانی نتایج چشمگیری داشته است. در زخمهای مقاوم به ترمیم، این پماد با خواص ضد‌میکروبی قوی، مانع پیشروی عفونت میشود. به مرور، بافت تازه و سالم جایگزین لایه‌های آسیب‌دیده می‌گردد و درد بیمار به طرز محسوسی کاهش مییابد. چنین روش‌هایی نشان داده‌اند که می‌توانند نیاز به جراحی ثانویه یا دبریدمان مکرر را کاهش دهند. تلفیق داروی طبیعی و علم نوین، همان نقطه تعادل میان درمان قطعی و حفاظت از بافت زنده است.
مزیت پماد عسل در بازسازی پوست
پماد عسل کیمیا حاصل تلفیق دانش داروسازی نوین با خواص شفابخش عسل طبیعی است. این محصول با استفاده از عسل خالص، موم زنبور و ترکیبات ترمیمکننده گیاهی ساخته میشود و دارای مجوز رسمی از سازمان غذا و دارو است. کاربرد آن در زخمهای دیابتی باعث تحریک رشد بافت گرانوله و افزایش رطوبت کنترل‌شده در بافت آسیب‌دیده میشود. در بررسی‌های کلینیکی، بیماران پس از دو تا سه هفته استفاده متناوب کاهش التهاب و بهبود محسوس در سطح زخم را گزارش کرده‌اند. خاصیت جاذب رادیکال‌های آزاد عسل مانع از تخریب سلولهای کناری میشود و درد موضعی را به حداقل می‌رساند. از سوی دیگر، این پماد لایه محافظی ایجاد میکند که مانع نفوذ باکتری‌ها و خشک شدن محیط زخم می‌گردد. در نتیجه، پوست جدید با نظم و ضخامت مناسب بازسازی میشود.
داروهای گیاهی
ترکیب اصلی پمادهای ترمیمی مؤثر معمولاً شامل عصاره‌هایی چون بابونه، آلوئه ورا، کالاندولا و موم طبیعی است که خواص ضد‌میکروبی و ضد‌التهابی آن‌ها در پژوهش‌های دانشگاهی به اثبات رسیده است. فرمول پماد کیمیا نیز بر همین اساس طراحی شده تا ضمن پاکسازی میکروبی سطح زخم، به حفظ رطوبت مطلوب پوست کمک کند. وجود فلاونوئیدها و تانن‌های گیاهی در ترکیب آن باعث مهار رشد استافیلوکوک و استرپتوکوک، دو عامل اصلی عفونت‌های مقاوم زخم پای دیابتی میشود. بررسی‌های بالینی نشان داده‌اند که مصرف روزانه این پماد به کاهش بوی نامطبوع و ترشحات کاری می‌انجامد. در نتیجه، روند بازسازی بدون نیاز به آنتی‌بیوتیک‌های سنگین سرعت میگیرد. چنین ترکیباتی به‌ویژه برای بیماران پرخطر که تحمل داروهای سیستمیک را ندارند، راه‌حلی ایمن و مؤثر محسوب می‌شوند.
نقش عسل در پیشگیری از اسکار
یکی از اثرات کمتر شناخته شده عسل و ترکیبات گیاهی در پماد کیمیا، نقش آنتی‌اکسیدانی آن در جلوگیری از تشکیل اسکار یا بافت سفت پس از ترمیم است. رادیکال‌های آزاد تولیدشده در زخم مزمن باعث تخریب پروتئین‌های پوست می‌شوند و در نهایت بافتی ناصاف و ضخیم بر جای می‌گذارند. آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی موجود در عسل، این واکنش را مهار کرده و اجازه میدهند نظم رشته‌های کلاژن حفظ شود. به همین دلیل، پس از ترمیم کامل زخم، سطح پوست نرم‌تر و طبیعی‌تر خواهد بود. در بعضی بیماران دیابتی، این ویژگی نه‌تنها زیبایی ظاهری بلکه انعطاف حرکتی پا را نیز حفظ میکند. ماندگاری طولانی اثر آنتی‌اکسیدان‌ها موجب میشود احتمال بازشدن مجدد زخم در ماه‌های بعد به شکل قابل توجهی کاهش یابد.
ویژه : خدمات پورت شیمی درمانی
پیشگیری هوشمندانه و بازگشت به سلامتی
پیشگیری، آخرین بخش اما حیاتی‌ترین رکن در درمان زخم پای دیابتی است؛ زیرا موفق‌ترین بیماران کسانی هستند که هرگز اجازه بازگشت زخم را نمی‌دهند. مراقبت آگاهانه از پاها، کنترل دقیق قند خون و انتخاب سبک زندگی سالم، سدّی در برابر عفونت و آسیب مجدد ایجاد میکند. هر روز باید پاها از نظر زخم، تورم یا تغییر رنگ بررسی شوند تا کوچک‌ترین نشانه قبل از وخامت شناسایی شود. حفظ رطوبت طبیعی پوست، رعایت بهداشت و اجتناب از راه رفتن پابرهنه از اصول پایه این برنامه است. در کنار این موارد، کفش طبی استاندارد و تغذیه متعادل نقش مکمل دارند. نتیجه چنین روشی، بازگشت تدریجی به سلامتی و جلوگیری از چرخه‌ی خطرناک عود زخم است.
کنترل قند خون و تغذیه مراقبتی
سایت‌های ClinichOrchid و Doctoreto تأکید می‌کنند که ستون اصلی پیشگیری، کنترل منظم قند خون است. بالا رفتن قند موجب تخریب رگ‌های مویرگی و تضعیف اعصاب پا میشود، بنابراین تنظیم آن از بروز زخم جلوگیری میکند. رژیم غذایی بیماران باید سرشار از سبزی‌ها، میوه‌های کم‌قند، و منابع پروتئینی سالم مانند ماهی و حبوبات باشد. مصرف مواد حاوی آنتی‌اکسیدان نظیر ویتامین C و E و نیز اسیدهای چرب امگا‑۳ به ترمیم سریع‌تر بافت کمک میکند. محدود کردن مصرف قند ساده و چربیهای اشباع، کنترل انسولین را تسهیل میکند و بدن را در برابر عفونت مقاوم‌تر می‌سازد. همچنین بیماران باید از حذف وعده‌ها به‌ویژه در زمان مصرف دارو پرهیز کنند تا قند خون تعادل خود را از دست ندهد. پایش خانگی روزانه با دستگاه گلوکومتر، اعتماد و آرامش بیشتری در مسیر بهبودی می‌آورد.
ویژه : اسکلروتراپی درمان عروق واریسی
کفش طبی و معاینه منظم روزانه
طبق توصیه‌های Gabric.ir و Treetta.com، انتخاب کفش مناسب یکی از مؤثرترین راه‌ها برای پیشگیری از زخم جدید است. کفش طبی باید اندازه دقیق پا بوده و فضای انگشتان را به گونه‌ای تنظیم کند که فشاری ایجاد نکند. جنس کفش بهتر است از چرم نرم و دارای تهویه باشد تا از تجمع رطوبت که محیط مطلوب قارچ و باکتری است، جلوگیری شود. بیماران باید هر روز کف پا، بین انگشتان و پاشنه را از نظر تاول یا بریدگی بررسی کنند. ناخن‌ها باید مرتب کوتاه شوند، اما از بریدن بیش از حد گوشه‌ها باید پرهیز شود تا التهاب ایجاد نشود. استفاده از جوراب نخی و تغییر روزانه‌ی آن نیز احتمال عفونت را کاهش می‌دهد. این عادات ساده، پایه‌ای‌ترین سد دفاعی در برابر قطع عضو محسوب می‌شوند.
جلوگیری از قطع عضو
درمان زخم دیابتی تنها به جسم محدود نیست؛ ذهن آرام و روحیه امیدوار، جزء لاینفک روند بهبودی است. مطالعات روان‌پزشکی نشان داده‌اند که اضطراب مزمن سطح قند خون را بالا میبرد و با تأخیر در ترمیم زخم همراه است. بیماران باید ارتباط نزدیک و مداوم با تیم درمانی خود داشته باشند و هر نشانه جدید را بی‌درنگ گزارش دهند. پیگیری جلسات مراقبتی و رعایت توصیه‌های پرستار یا متخصص پا، خطر قطع عضو را به‌طور محسوسی کاهش می‌دهد. شرکت در گروه‌های حمایتی، امید و انگیزه را در بیمار تقویت میکند و مانع افسردگی ناشی از محدودیت‌های حرکتی میشود. بازگشت به سلامتی فرآیندی است که از «درمان جسم» آغاز، اما در «باور ذهن» تثبیت میشود. استمرار در این مسیر، تضمین‌کننده‌ی زندگی فعال و بدون زخم است.
مقاله مرتبط با درمان زخم پای دیابتی :
متن انگلیسی
(Diabetic foot ulcer treatment focuses on infection control, tissue debridement, pressure relief, and vascular restoration. A multidisciplinary approach improves healing potential and reduces amputation risk. Early intervention and continuous follow-up are essential for long-term success.)
ترجمه فارسی خلاصه:
درمان زخم پای دیابتی شامل کنترل عفونت، دبریدمان بافت مرده، کاهش فشار از ناحیه زخم و بازسازی جریان خون است. رویکرد چندتخصصی موجب افزایش سرعت ترمیم و کاهش خطر قطع عضو میشود. مداخله زودهنگام و پیگیری مستمر برای موفقیت درمانی ضروری است.
منبع: NCBI – PMC
سوالات رایج
آیا زخم پای دیابتی درمان قطعی دارد؟
بله، اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان چندجانبه شامل تنظیم قند، دبریدمان تخصصی، اوزونتراپی و پانسمان نوین انجام شود، درمان قطعی ممکن است. عامل تعیین‌کننده، پیگیری مداوم و رعایت دستورهای تغذیه‌ای و مراقبت خانگی است تا از عود یا عفونت مجدد پیشگیری شود.
چرا این زخم ها دیر خوب میشود؟
بهدلیل قند خون بالا، اکسیژنرسانی بافتی و فعالیت سلولهای ترمیمکننده کاهش مییابد. تجمع مولکولهای AGE انعطاف پوست را از بین میبرد و گلبولهای سفید توان مقابله با عفونت را از دست میدهند. در نتیجه ترمیم بافت سه برابر کندتر از افراد سالم انجام میگیرد.
اوزونتراپی چگونه به ترمیم زخم کمک میکند؟
گاز اوزون با دوز پزشکی (۲۰–۴۰ µg/ml) باعث افزایش جریان خون، ضدعفونی عمقی و تحریک رشد سلولهای فیبروبلاست میشود. این روش برای زخمهای مقاوم به درمان سنتی به‌کار می‌رود و التهاب را کاهش می‌دهد. ترکیب آن با پانسمان مناسب روند بهبودی را به‌طور محسوسی تسریع میکند.
نقش تغذیه در درمان این زخم ها چیست؟
رژیم سرشار از پروتئین، ویتامین C و D و امگا‑۳ سلولهای ترمیمکننده را فعال میکند. مصرف میوه و سبزی تازه سیستم ایمنی را تقویت و تشکیل بافت گرانوله را تسریع مینماید. بیماران باید از چربیهای اشباع و قند ساده دوری کنند تا تعادل قند خون و ترمیم بافت حفظ شود.
پماد عسل کیمیا در درمان زخم چه نقشی دارد؟
این پماد با مجوز وزارت بهداشت تولید میشود و ترکیبی از عسل طبیعی و عصارههای گیاهی دارد. با خاصیت ضدباکتریایی قوی، التهاب را کم کرده و با حفظ رطوبت محیط زخم، تشکیل پوست جدید را تسریع میکند. عسل موجود در آن از ایجاد اسکار و بوی نامطبوع جلوگیری مینماید.
آیا ممکن است زخم دوباره برگردد؟
بله، اگر کنترل قند خون، مراقبت روزانه و کفش طبی رعایت نشود. پیگیری ماهانه در کلینیک و معاینه روزانه پا بهترین راه جلوگیری از عود است. زخمهای بازگشتی اغلب ناشی از فشار بیش‌ازحد، کفش نامناسب یا بی‌توجهی به بهداشت پا هستند.
هزینه درمان زخم دیابتی چقدر است؟
در سال ۱۴۰۴ متوسط هزینه هر جلسه اوزونتراپی حدود ۷۰۰ هزار تومان، پانسمان نوین حدود ۳۰۰ هزار و مراقبت خانگی تا دو میلیون تومان است. برخی کلینیکها مانند واریس ایرانیان ترکیب اوزون و لیزر کم توان را با تعرفه ۹۵۰ هزار تومان ارائه میدهند که اثربخشی بالاتری دارد.
چگونه میتوان از قطع عضو جلوگیری کرد؟
مهمترین اقدام، مداخلهی زودهنگام و پیگیری مداوم است. بیماران باید روزانه پاهای خود را بررسی، زخمهای تازه را سریع گزارش و درمان تخصصی را پیگیر شوند. کنترل منظم قند، ترک سیگار، کفش طبی استاندارد و آرامش روانی عواملیاند که مستقیماً خطر قطع عضو را کاهش میدهند.
